KARAGÖZ VE HACİVAT
Karagöz ve
Hacivat taklide
ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur. Karagöz oynatıcısına
kurgusal, hayalbaz denir. Yardımcıları çırak, yardak, dayrezen, sandıkkar'dır.
Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle yapılır.
Bu
iki karakterin gerçekten yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa nerede nasıl yaşadığı
kesin olarak bilinmemektedir. Anlatılanlar rivayete dayanır, zira gerçekten
yaşamış olsalar bile büyük ihtimalle bahsedilen dönemde tarih kitaplarına
girecek kadar önemli bulunmamışlardır. Halkbilimciler Karagöz'ün bazı oyunlarda Çingene olduğunu kendi ağzıyla itiraf etmesi,
Bulgar gaydası çalması ve Evliya Çelebi'nin tanıklığına
dayanarak Bizans imparatoru Konstantin'in Çingene
seyisi Sofyozlu Bali Çelebi olduğunu ileri sürmektedir]. Bir diğer rivayet ise Hacı İvaz
Ağa ya da halka mal olan adıyla Hacivat ve Trakya'da
bulunan Samakol köyünden
demirci ustası Karagöz, Orhan Gazidevrinde Bursa'da yaşamış cami yapımında
çalışan iki işçidir. Kendileri çalışmadıkları gibi diğer işçilerin de
çalışmasını engellemektedirler. Orhan Gazi'nin, "cami vaktinde bitmezse
kelleni alırım" dediği cami mimarı, caminin vaktinde bitmemesine Karagöz
ve Hacivat'ı şikayet eder. Bunun üzerine bu ikili başları kesilerek idam
edilir. Karagöz ve Hacivat'ı çok seven ve ölümlerine çok üzülen Şeyh Küşteri, ölümlerinin ardından
kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Bu sayede Hacivat ve
Karagöz tanınır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder